Hiện nay, các nghiên cứu về tác dụng của các sản phẩm melatonin nhân tạo đối với trẻ em vẫn còn khá hạn chế và giới chuyên gia vẫn chưa có hiểu biết đầy đủ về vấn đề này. Đơn cử như tại Mỹ, cơ quan quản lý thực phẩm và dược phẩm của nước này (FDA) không xem melatonin và một số sản phẩm bổ sung dinh dưỡng (Dietary supplements) là một loại thuốc và không quy định sử dụng như thuốc. Điều này có nghĩa là FDA không phê duyệt sử dụng melatonin cho trẻ em và thiếu niên để điều trị các chứng mất ngủ.
Tuy nhiên, vẫn có bác sĩ đề nghị melatonin cho trẻ em khó ngủ. Bổ sung melatonin cho trẻ em được xem là một hình thức “kê đơn không theo hướng dẫn trên nhãn” (off label) hay sử dụng thuốc cho mục đích và đối tượng khác với khuyến nghị. Do vậy, việc sử dụng các sản phẩm bổ sung melatonin cho trẻ em cần có ý kiến của bác sĩ để có thể hiểu rõ các lợi ích và nguy cơ tiềm ẩn của chúng.
Melatonin không được khuyến khích sử dụng cho trẻ sơ sinh và trẻ đang học đi dưới 5 tuổi. Nồng độ melatonin tự nhiên ở trẻ từ lúc sinh ra cho đến 3 tháng tuổi khá thấp và nhịp sinh học của chúng vẫn đang trong giai đoạn hình thành và phát triển. Đến thời điểm hiện tại, chưa có một nghiên cứu dài hơi nào về tác động của melatonin với trẻ sơ sinh.
Với trẻ đang học đi cho đến 5 tuổi, thời lượng và chất lượng giấc ngủ có thể bị ảnh hưởng từ một số yếu tố bên ngoài như mọc răng, lo lắng, thay đổi thói quen… Với các trường hợp này, lời khuyên của chuyên gia là phụ huynh nên tìm ra các nguyên nhân làm trẻ khó ngủ và giải quyết chúng thì tốt hơn là cho trẻ uống melatonin bổ sung hay một số thuốc không kê đơn khác. Phụ huynh nên trao đổi với bác sĩ nhi khoa để tìm phương pháp trị liệu phù hợp nếu trẻ gặp rắc rối với giấc ngủ trong độ tuổi này.
Với trẻ em lớn hơn 5 tuổi, bác sĩ có thể giới thiệu bổ sung melatonin với liều lượng thấp để giải quyết tình trạng mất ngủ của chúng.
Melatonin có thể được xem như là một phương pháp ngắn hạn để giúp trẻ gặp khó khăn với giấc ngủ có thể ngủ được ngon hơn. Tuy nhiên, việc lựa chọn sử dụng melatonin bổ sung cần có sự tư vấn từ bác sĩ.
Tác dụng của melatonin và trẻ em rối loạn tăng động giảm chú ý: Khoảng 70% trẻ mắc rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) gặp khó khăn trong giấc ngủ. Trẻ em với chứng ADHD thường có triệu chứng khó đi vào ngủ hoặc mất ngủ dẫn đến hiện tượng buồn ngủ quá mức vào ban ngày.
Nhiều nghiên cứu cho thấy trẻ em với chứng ADHD khi được bổ sung melatonin có thể cải thiện được giấc ngủ. Một nghiên cứu cho thấy trẻ em với triệu chứng mất ngủ khi sử dụng melatonin bổ sung có thể ngủ sớm hơn trung bình 16 phút.
Melatonin và trẻ em mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ: Các vấn đề của giấc ngủ ảnh hưởng từ khoảng 40 – 86% trẻ mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ (ASD). Một số nghiên cứu cho thấy sử dụng melatonin bổ sung cho trẻ mắc ASD có thể giúp cải thiện giấc ngủ, giúp trẻ dễ ngủ và ngủ ngon hơn. Một số trẻ cũng có dấu hiệu cải thiện hành vi vào ban ngày.
Do chưa được nghiên cứu rộng rãi, các tác dụng phụ của melatonin ở trẻ em chưa được tìm hiểu đầy đủ. Trẻ em sử dụng melatonin bổ sung có thể có một số hiện tượng như đái dầm, buồn ngủ, đau đầu và kích động. Ngoài ra, các bậc phụ huynh nên lưu ý thêm nguy cơ vô tình dùng quá liều và nên trao đổi sát với bác sĩ trong quá trình sử dụng cho trẻ.
Một số chuyên gia đặt nghi vấn liệu melatonin, với bản chất là một hormone, có thể tác động lên các hormone phát triển khác ở tuổi thanh thiếu niên hay không. Hiện cần thêm nhiều nghiên cứu để hiểu thêm các tác động dài hạn của melatonin lên trẻ em.
Tham khảo ý kiến bác sĩ về liều lượng melatonin sử dụng cho trẻ là rất quan trọng. Nhìn chung, có 3 liều lượng melatonin bổ sung có thể phù hợp để sử dụng cho trẻ, tùy thuộc lứa tuổi và vấn đề giấc ngủ mà chúng đang gặp phải. Liều lượng khởi đầu là 1mg.
Hiện không có hướng dẫn nào chính thức về thời điểm uống melatonin bổ sung như thế nào là hợp lý, cũng như mức độ thường xuyên khi sử dụng như thế nào là phù hợp. Liều lượng và thời gian uống melatonin bổ sung nên trao đổi với chuyên gia trong từng trường hợp cụ thể.
Cần lưu ý rằng, liều lượng melatonin trong các sản phẩm melatonin bổ sung của các hãng khác nhau thì sẽ khác nhau rất nhiều. Khi sử dụng, nếu phụ huynh chia nhỏ các viên melatoinin bổ sung cho con uống, thì sẽ rất khó để đảm bảo duy trì đúng liều lượng này một cách ổn định trong các lần sử dụng.
Cần cất trữ melatonin xa tầm tay trẻ em. Thời gian qua, có nhiều báo cáo về các trường hợp trẻ em bị ngộ độc do nuốt các sản phẩm melatonin bổ sung. Melatonin bổ sung có thể ảnh hưởng đến hệ tim mạch, hệ tiêu hóa và hệ thần kinh trung ương. Những trường hợp ngộ độc năng cần được nhập viện và điều trị.
Trước khi cho trẻ uống melatonin bổ sung, bạn nên cân nhắc tất cả những cách khác có thể giúp trẻ ngủ tốt hơn. Các chuyên gia cho rằng, thực hiện vệ sinh giấc ngủ tốt có thể giúp giảm mất ngủ ở trẻ em đến 50% trong số các trường hợp được đề nghị cho uống melatonin. Nếu trẻ nếu trẻ không gặp vấn đề gì trong sức khỏe giấc ngủ, không nên sử dụng melatonin bổ sung để thay thế cho các thói quen vệ sinh giấc ngủ lành mạnh.
Nguồn tham khảo
