Đa ký giấc ngủ (Polysomnogram) là một phương pháp nghiên cứu giấc ngủ (Sleep study) phổ biến dùng để đánh giá chất lượng giấc ngủ. Phương pháp này sử dụng các thiết bị kỹ thuật với các cảm biến để dò tìm và ghi nhận hoạt động của các hệ thống hô hấp, não và tim mạch trong quá trình ngủ. Đo đa ký giấc ngủ có thể mang lại một bức tranh toàn diện về giấc ngủ của từng người được nghiên cứu.
Bài cùng thể loại

Khi nào đo đa ký giấc ngủ cần thiết phải thực hiện?

Phương pháp này thường được chỉ định thực hiện khi bạn có các triệu chứng của các loại bệnh, hội chứng có tác động đến giấc ngủ, qua đó chẩn đoán và xác định cách thức điều trị. Phương pháp này cũng được sử dụng để kiểm tra liệu một phương pháp điều trị đã thực hiện có hiệu quả không.

Các tình trạng sức khỏe mà một nghiên cứu đa ký giấc ngủ có thể chẩn đoán bao gồm:

  • Hôi chứng ngưng thở khi ngủ
  • Chứng ngủ rũ
  • Chứng rối loạn vận động chân tay định kỳ, bao gồm cả chứng chân không yên.
  • Mất ngủ
  • Một số loại co giật và động kinh.
  • Hội chứng giấc ngủ kinh hoàng.
  • Mộng du, rối loạn hành vi liên quan đến giấc ngủ.
  • Các cơn hoảng loạn về đêm.
  • Hiện tượng bóng đè
  • Bệnh giấc ngủ giả

Hầu hết các nghiên cứu đo đa ký giấc ngủ đều được thực hiện ban đêm trong thời gian ngủ bình thường của người được đo, tại cơ sở y tế. Một số người làm việc theo ca vào ban đêm có thể được xắp xếp đo vào ban ngày.

Đo đa ký giấc ngủ cũng có thể được tiến hành tại nhà với các thiết bị riêng, nhưng không giống như đo đa ký giấc ngủ tại cơ sở y tế. Các thiết bị được sử dụng để nghiên cứu tại nhà có thể không có các cảm biến có thể dò tìm sóng não, cử động mắt và hoạt động của điện tim. 

Các thiết bị thực hiện đa ký giấc ngủ tại nhà chỉ có thể dò tìm và ghi nhận hơi thở thông qua mũi và miệng, cũng như các cơ liên quan đến hô hấp ở ngực và bụng. Phương pháp đo tại nhà vì vậy mà chỉ được sử dụng khi có những dấu hiệu rõ ràng để nghi ngờ hội chứng ngưng thở khi ngủ. Nghiên cứu tại nhà cũng được sử dụng để kiểm tra hiệu quả điều trị xem có còn ngưng thở khi ngủ nữa không sau khi phẫu thuật, giảm cân…

Đo đa ký giấc ngủ tiến hành như thế nào?

  • Đo điện não đồ (Electroencephalography - EEG): dùng ghi nhận các hoạt động điện và sóng não. Các loại sóng não khác nhau sẽ xuất hiện vào các giai đoạn khác nhau của giấc ngủ. Đây là chìa khóa để xác định các loại rối loạn giấc ngủ.
  • Đo điện tim (Electrocardiography – EKG/ECG): Kiểm tra điện tim cho phép nhận biết các vấn đề về rối loạn nhịp tim.
  • Đo điện cơ ( Electromyogram - EMG): các cảm biến gắn trên da, thường là ở mặt và chân sẽ ghi nhận các cử động của cơ. Các cảm biến này chỉ quan sát và không kích hoạt bất kỳ cơ bắp nào.
  • Đo điện nhãn đồ (Electro-oculography - EOG): Bốn cảm biến quanh 2 mắt giúp ghi nhận các cử động mắt trong lúc ngủ.
  • Cảm biến hơi thở: ghi nhận chuyển động của không khí qua mũi và miệng.
  • Đo cử động hô hấp: ghi nhận sự nở rộng của thân mình, đặc biệt là vùng ngực và bụng khi thở trong lúc ngủ.
  • Đo độ bão hòa oxy động mạchr: cảm biến được đính vào đầu ngón tay trỏ, ghi nhận mạch và mức oxy trong máu.
  • Thiết bị gíam sát bằng hình ảnh và âm thanh: được sử dụng để lắng nghe và quan sát những gì xảy ra khi một người đang ngủ. Hình ảnh và âm thanh được sử dụng để nghiên cứu thêm khi có các bất thường trong dữ liệu của các cảm biến ghi lại. Các bản ghi hình, âm thanh cũng đồng bộ hóa với các dữ liệu cảm biến ghi nhận cho phép chuyên gia có thể vừa phân tích dữ liệu vừa đồng thời quan sát những gì diễn ra tại cùng một thời điểm.

Kết quả đo đa ký giấc ngủ

Cần làm gì trước khi thực hiện đo đa ký giấc ngủ?

Bạn cần lên một kế hoạch về thời gian để thực hiện nghiên cứu đa ký giấc ngủ, tùy thuộc vào thời gian ngủ bình thường hàng ngày, sở thích hay bối cảnh. Hầu hết các trường hợp thực hiện đa ký giấc ngủ được thực hiện vào ban đêm, cá biệt một số trường hợp thực hiện vào ban ngày với những người làm việc theo ca ban đêm.

Đo đa ký giấc ngủ thường được thực hiện tại phòng điều trị của cơ sở y tế, đồng nghĩa với việc bạn phải chuẩn bị các vật dụng cần thiết để ngủ qua đêm tại đó và phải tắm rửa sạch sẽ trước khi thực hiện.

Bạn cũng cần tránh sử dụng các loại son phấn, kem dưỡng da, sản phẩm chăm sóc tóc… Giữ cho da sạch sẽ là cách tốt nhất để giúp cho các cảm biến có thể bám chặt và ghi nhận chính xác các dữ liệu. Cũng đừng sử dụng các móng tay giả hoặc sơn móng tay, có thể tác động đến cảm biến đo độ bão hòa Oxy động mạch ở đầu ngón tay.

Nếu có sử dụng thuốc, bạn vẫn tiếp tục uống thuốc như bình thường trừ khi bác sĩ điều trị yêu cầu ngưng. Thông báo cho bác sĩ biết nếu bạn bị bất kỳ một loại dị ứng da nào. Một số loại kem sử dụng cho các cảm biến có thể gây kích thích da làm bạn khó chịu hoặc gây dị ứng.

Vào ngày thực hiện đa ký giấc ngủ, bạn nên tránh cồn hay caffeine ít nhất 8 tiếng trước khi tiến hành. Các chất này có thể làm gián đoạn giấc ngủ và làm sai lệch kết quả đo. Đừng ngủ ngày hay tranh thủ chợp mắt sẽ khiến bạn khó ngủ hơn khi đo đa ký giấc ngủ.

Điều quan trong là hãy cứ sinh hoạt như thói quen bình thường của bạn hàng ngày. Bạn càng ngủ một cách tự nhiên, dữ liệu ghi nhận càng chính xác.  

Kết quả của nghiên cứu đa ký giấc ngủ

Sau khi ghi nhận các số liệu xong, các chuyên gia sẽ tiến hành phân tích và giải thích các dữ liệu thu được. Đây là công việc đòi hỏi tính chuyên nghiệp và hiểu biết cao vì các dữ thu được là đa dạng và phức tạp. Để có thể thấu hiểu về giấc ngủ, các chuyên gia cần được đào tạo bài bản và nhiều năm kinh nghiệm.

Từ các kết quả này, bác sĩ có thể chỉ ra điều gì bất thường nếu có trong quá trình ngủ và trao đổi với bạn trong quá trình tái khám các bước tiếp theo và lựa chọn phương pháp điều trị.

Theo Sleep Foundation, Clevalandclinic

Nguồn tham khảo

https://www.sleepfoundation.org/sleep-studies/how-does-a-sleep-study-work

https://my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/12131-sleep-study-polysomnography

Xem nhiều
Bản quyền © 2024 Bác sĩ giấc ngủ